واژه «عشق» در ادبیات در معنای عام و در ادبیات عرفانی به معنای خاص در سنت‌های مختلف دینی از واژه‌های پُربسامد و برتابنده تفاسیر و تحلیل‌های گوناگون است. در معرفت‌شناسی عشق، مقوله عشق به مثابه معرفت درجه دو محل توجه قرار می‌گیرد. به این نوع بررسی در دنیای جدید بیشتر توجه شده، اما نظری ژرف به آثار قدما این را ثابت می‌کند که آنان به رغم اینکه از مباحث نقد عقل کانت و تولد دانش معرفت‌شناسی قرن‌ها فاصله داشته‌اند، در سخنان و نوشته‌هایشان به عشق، به مثابه معرفت درجه دو، پرداخته و زوایایش را کاویده‌اند. در این‌ میان، عارفانی نظیر آگوستین در سنت مسیحی و احمد غزالی در سنت اسلامی تأثیر بسزایی در معرفت‌شناسی عشق داشته و در این حوزه نه به عنوان عاشق بلکه در مقام عشق‌پژوه دیدگاه‌هایشان را مطرح کرده‌‌اند. یافته‌های این تحقیق که با روش توصیفی‌تحلیلی و با ابزار گردآوری کتاب‌خانه‌ای به انجام رسیده، نشان می‌دهد که به ‌رغم اشتراکاتی که در معرفت‌شناسی عشق از نظر احمد غزالی و آگوستین وجود دارد اختلافاتی هم به چشم می‌خورد. آگوستین واژه «عشق» را با جزئیات تجزیه و تحلیل می‌کند، در حالی ‌که غزالی به بیان کلیاتی بسنده می‌کند؛ اما نظرشان در مسئله وحدت عشق، عاشق و معشوق تطابق دارد و می‌توان از عینیت دیدگاه‌هایشان سخن گفت. هر دو متفکر دینی «عشق» را به معنای اراده و میل و به مثابه میثاقی در بازگشت به خدا می‌دانند، با این تفاوت که آگوستین منشأ این اراده و میل را ساحت ارادی انسان و غزالی سبب وجود این میل و اراده را فیض الاهی می‌داند. در عین ‌حال، در بیان انواع و آسیب‌های عشق دیدگاه‌های متمایز و بعضاً مشابهی دارند. غزالی عشق را، اعم از الاهی و انسانی، واحد می‌داند؛ ولی آگوستین فقط به عشق به خدا قائل است. این دو درباره آسیب‌ها یا موانع معرفتی عشق کاملاً با هم اختلاف‌ نظر دارند؛ اما نشانه‌های عاشقی مشترکی را همچون ایمان، تسلیم‌شدن انسان عاشق به معشوق (خدا) و سعادت عاشق را بیان کرده‌اند.