این مقاله به توصیف و تحلیل نهشت باستان‌شناختی محوطۀ آبپا واقع در دشت فراشبند در ۱۷۲ کیلومتری غرب شیراز اختصاص دارد که متشکل از تعداد ۱۲۰ قطعۀ شکسته متعلق به پیکرک‌های اسب‌سان است. شکستگی‌های موجود در پیکرک‌های به‌دست‌آمده از محوطه آبپا در قسمت‌های مربوط به سر و اندام‌های بیرونی به گونه‌ای است که می‌توان نشانه‌های نیت‌مندی و عامدانگی آن شکستگی‌ها را در آنها تشخیص داد. مطابق با شواهد مورد بررسی، یک الگوی رفتاری مشخص از بطن مدارک موجود قابل استخراج است که می‌توان آن را نشان از وجود مراسم یا مناسکی الگومند دانست متشکل از شکستن تعمدی و دفن پیکرک‌های گِلی. با توجه به این مدارک و موقعیت مکانی محوطه در کنار شهر فراشبند و یکی از مسیرهای اصلی مواصلاتی میان فیروزآباد و بندر بوشهر و برمبنای فرضی که بنیان شهر فراشبند را به بهرام پنجم ساسانی نسبت می‌دهد، مدارک باستان‌شناختی مورد نظر در این نوشتار در زمینه زایش و گسترش ایدئولوژی ساسانی و گفتمان برخاسته در حول‌و‌حوش آن بررسی و تفسیر می‌شود و در این راستا جنبه‌های الهیاتی احتمالی مستتر در مناسک مفروض مربوط به نهشت باستان‌شناختی آبپا با ارجاع به اوستا نشان داده می‌شود.