چکیده:
ارتباط و انتساب تشیع در پیدایش و تکوین به شخصیت ادعایی عبدالله بن سبأ از مهمترین شبهههای بحثبرانگیز تاریخ تشیع است. از جمله ادعاهای مطرحشده در حاشیه این شبهه، موضوع انطباقپذیری شخصیت عبدالله بن سبأ بر عمار بن یاسر است. پیشینه این ادعا به علی الوردی (1913 - 1995 م) جامعهشناس عراقی باز میگردد؛ وی نخستین فردی است که در کتاب وعاظ السلاطین با ذکر مواردی از تشابه، اینهَمانیِ عبدالله بن سبأ و عمار بن یاسر را بیان میدارد. این پژوهه از طریق روش کتابخانهای، توصیفی – تحلیلی، ضمن پیشینهیابی ادعای انطباق در منابع متقدم، با بازخوانی و بررسی گزارشهای مرتبط به این نتیجه دست یافته است که ادعای اینهَمانیِ عبدالله بن سبأ و عمار بن یاسر سخنی ذوقی، بدون اتقان علمی و مخدوش است؛ چراکه الوردی نهتنها اولین و تنها مطرحکننده فرضیه انطباق است، بلکه او نه در جایگاه یک مورخ، بلکه جامعهشناسی که هندسه فکریاش متأثر و ممزوجی از آرا و اندیشههای مکتب مارکسیسم و شیعی غیراثناعشری است، به این موضوع میپردازد و چنین ادعایی را طرح کرده است.
نمایه نشر:
بیات رضی , جاودان محمد . (2024). نقد و بررسی گزارش انطباقپذیری عبدالله بن سبأ بر عمار بن یاسر. هفت آسمان, 87(26), 7-36