بازنمایی هنر از مباحث پیچیده محسوب می‌شود و حوزه‌های مختلف هنری به تناسب شیوه بیانی خود از آن بهره برده‌اند. از جمله شیوه‌های بیان گرایش به انتزاع است که در طراحی قالی و هنرهای سنتی نمود پیدا می-کند. از آنجا که در دوران صفوی این هنر-صنعت از حرفه روستایی به شهری تغییر یافت، در نقوش آن در فرش نیز تغییراتی ایجاد می‌کردد. همچنین در این دوران اندیشه قالب در جامعه نیز تغییر می‌کند و با احیای اندیشه اشراقی و پس از آن ظهور حکمت متعالی مواجه بوده، بنابراین این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است عالم مثال گفته شده در اندیشه این حکما چگونه در فرش‌های این دوران بازنمایی و تجلی یافته است؟ و این تأثیر را چگونه می‌توان مشاهده کرد؟ این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات پژوهش کتابخانه‌ای است. هدف از پژوهش تجلی عالم مثال بر فرش‌های دوره صفوی است. یافته‌های پژوهش بیانگر گستردگی اندیشه‌های حکمت خسروانی، فلسفه اشراق و تأثیر آن در تجلی عالم مثال، هورقلیا، گنگ دژ و شهرآرمانی در متن فرش‌های دوره صفویه است؛ ظهور این عالم را با توجه به هندسه دقیق، نور، وزن، تنوع صورت‌ها و در عین حال وحدت آن، استفاده از حاشیه و خطوط گردان در فرش‌‌های باغی، محرابی و لچک ترنج می‌توان مشاهده کرد.